Մի քանի օր առաջ տաքսում ռադիոյով նորություն եմ լսում. «Չինաստանում աշխատուժը գնալով թանկանում է… Հնարավոր է, որ նոր Չինաստան դառնա Հնդկաստանը, որտեղ էլ կձգտեն բոլոր խոշոր ընկերությունները»: Հնդկաստանի պոտենցիալի մասին խոսակցությունները միշտ էլ ականջովս ընկել են, սակայն երբեք չեմ ուսումնասիրել, թե ինչ վիճակում է գտնվում այդ երկիրը և ինչ զարգացում է դրան սպասում: Ամեն դեպքում, երբ վերադարձա տուն, որոշեցի գտնել, թե ինչ հնդկական ընկերություններ կան, որոնց բաժնետոմսերը շրջանառվում են ԱՄՆ ֆոնդային բորսաներում: Պարզվեց, որ դրանք այդքան էլ շատ չեն, կոնկրետ Nasdaq-ում` 10 ընկերություն: Ընտրությունս կանգնեց Make My Trip ընկերության վրա:
MakeMyTrip-ը Հնդկաստանի առաջատար տուրիստական ընկերություններից է (մտածեցի, որ եթե Հնդկաստանը ներգրավելու է բիզնեսը, հետևաբար մարդկանց, ուրեմն տուրիստական ընկերությունն այդտեղ հաստատ անելու բան կունենա): Այն առաջարկում է գրեթե ամեն ինչ` ավիատոմսերի, գնացքի տոմսերի վաճառք, մեքենաների վարձակալում, հյուրանոցների պատվերներ Հնդկաստանում և արտասահմանում, տուրիստական ապահովագրություն և այլն: Այն ունի գրասենյակներ Հնդկաստանի 20-ից ավելի քաղաքներում, Նյու Յորքում և Սան Ֆրանցիսկոյում: 2009թ-ին Հնդկաստանի ներքին 12 թռիչքներից 1-ը պատվիրվել էր այս ընկերության միջոցով: Իր հիմնական գործունեությունն այն իրականացնում է makemytrip.com կայքի միջոցով: Նայեցի կայքը. դուրս եկավ (կարևորը ուներ մոբայլ տարբերակ 🙂 ): Հետո որոշեցի նայել ընկերության ֆինանսական հաշվետվությունները: Ափսոս Google Finance-ը թույլ է տալիս դիտել վերջին 4 տարվա տվյալները: Սակայն դա էլ բավական էր: Վերջին 4 տարում ընկերությունն ապահովել էր եկամուտի կայուն աճ, իսկ մաքուր շահույթը 2009թ-ից աճել էր հետևյալ տեմպերով` 2009` -$7,35 մլն, 2010` -$6,21 մլն, 2011` $4,83 մլն, 2012` $7,18 մլն: Նաև, երբ ինչ-որ ընկերության բաժնետոմս եմ որոշում գնել, նայում եմ, թե ինչ տատանումներ է տալիս այն կարճ ժամանակահատվածում: Եթե տատանումները քիչ են, այսինքն գնի գրաֆիկը երկար ժամանակ գրեթե ուղիղ գծով է գնում, նման բաժնետոմսերը չգիտես ինչու չեն ձգում: Իսկ այս դեպքում, այդ պահին $15-անոց բաժնետոմսը մի քանի ամսվա ընթացքում 5-6 դոլար տատանում էր տվել: Այդ ամենը հաշվի առնելով` որոշեցի գնել նաև այս ընկերության բաժնետոմսերը:
Իսկ այդ մասին որոշեցի կիսվել, որպեսզի ցույց տամ, թե ինչպես կարող է ծնվել տվյալ ընկերության բաժնետոմսը գնելու միտքը, նաև քննարկենք, թե ինչի վրա պետք է ուշադրություն դարձնել բաժնետոմսեր գնելիս, միգուցե նաև ուղղենք իմ սխալները կամ թեկուզ ինչ-որ բան սովորենք: Ամեն դեպքում` որքան շատ ինֆորմացիա, որքան շատ պրակտիկ փորձ, այնքան օգուտ այն մարդկանց համար, ովքեր հետաքրքրվում են բաժնետոմսերով:
Իսկ,եթե ես ցանկանում եմ գնել որևէ ընկերության բաժնետերերից մեկի բաժնետոմսերը( հայկական ընկերության),ինչպես պետք է գործարքը կատարվի?
Եթե բաժնետերը համաձայն է վաճառել, կարծում եմ պետք է դիմել Կենտրոնական Դեպոզիտարիա, այնտեղ կարգը կասեն:
Հա. Հրաչ ջան,գիտեի,որ պետք է դեպոզիտարիա դիմել,կոնկրետ էնտեղ ոնց ա կատարվում,դա չգիտեի:
Հաա, պարզա Անուշ ջա, ճիշտն ասած դա ես էլ կոնկրետ չգիտեմ, ուղղակի ենթադրում եմ, որ դեպոզիտարայում մյուս մարդու անունով հաշիվ է բացվում (հիմա երևի նստած է սեփականատիրոջ հաշվին) ու փոխանցվում է այդ հաշվին:
Լավ,Հրաչ ջան,ես կճշտեմ…
Բարև Հրաչ ջան էսպիսի մի հետաէքրքիր հարց.
Նախ ուզում էի իմանալ թե քանի բաժնետոմս ես գնել:
Ինչքան ես պատկերացնում որ կաչեն դրանք ասենք 3 կամ 5 տարում և ինչքան կստացվի դռանց վաճառումից ու դիվիդենտներից ստացվաց շահույթը: ՈՒզում եմ որոշակի թվային ստատիստիկա իմանալ:
Ինձ ուղղակի թվում է որ այդ գումարը կառելի է այդ տարում վաստակել ու առանց ռիսկերի 🙂 : Ինչ կասես
Բարև Նարեկ ջան,
Լավ, կասեմ 🙂 Գնել եմ 57 բաժնետոմս, 3-5 տարի չգիտեմ, բայց 5-6 ամսում սպասում եմ որ կաճեն մոտ 50%-ով:
Ճիշտն ասած ինձ համար այդքան կարևոր չէ ուղղակի գումար աշխատելը, ինձ դուր է գալիս կոնկրետ արժեթղթերով գումար աշխատելը…
Ամեն դեպքում պատրաստ եմ լսել նաև, թե ինչի մասին է խոսքը 🙂
Շնորհակալ եմ: ՈՒղղակի փոքր գումարներ դեպքում շատ չնչինա աճը: Դուր գալը լավ նշեցիր: Իրականում ես ել ցանկանում սկսել ներդրումներս բայց մի փոքր տարակուսում եմ: Բայց երևի ես ել կսկեմ 🙂 Շնորհակալություն:
Սկսի Նարեկ ջան, սկսելը շատ ավելի դժվար է, քան ընթացքը:
Մի հարց էլ եմ ուզում տալ , որով դու ինձ շատ կօգնես: Որ ընկերությանը դիմել:
Նայիր եթե առք ու վաճառքի հայտը ինքդ ես որոշում իսկ կոնկրետ ամերիաբանկը միայն իրականացնում է քո հայտը, ապա ավելի լավ չէ դիմել այն ընկորությանը որը ավելի քիչ կոմիսիոններ է վերցնում, թե կան ուրիշ առավելություններ:
Չէ ճիշտ ես Նարեկ ջան, եթե այլ ընկերություն կա, որն ավելի ցածր միջնորդավճարներ է վերցնում և ընդհանուր վստահելի է, կարելի է նրան դիմել: Ուղղակի իմ դեպքում ես երկար չուսումնասիրեցի, թե ինչ այլ ընկերություններ կան և ինչ պայմաններ են առաջարկում: Ամերիաբանկում միջնորդավճարներն ընդհանուր փոքր էին և ես պարզապես ուզում էի շուտ սկսել:
Ամեն դեպքում, դու կարող ես մի քանի տարբերակ ընտրել և համեմատել, բայց թե ինչ, չեմ կարող ասել, որովհետև մնացածի հետ փորձ չունեմ:
Հրաչ ջան, իսկ ինչից ելնելով 50% աճի ակնկալիք ունես, բա որքան է գնի նվազելու հավանականությունը: Եվ մոտավոր միջնորդավճարների մասին կպատմես, հետո գումարը ակտիվացնելու:
Անի ջան ավելի շատ ըստ ինտուիցիայի ու ըստ նրա, որ 1 տարի առաջ գինը մոտ 50-60% բարձր է եղել ու սկսել է նվազել: Սակայն ինտուիցիան իհարկե կարող է խաբել 🙂
Սակագները ԱՄՆ շուկաներում 0,02$ 1 բաժնետոմսի համար, նվազագույնը 8$ (Ամերիաբանկում, որից ես եմ օգտվում): Ավելի մանրամասն կա այստեղ(նախավերջին էջ, հեռախոսով պատվերի դեպքում) ու այստեղ:
մեկ էլ քայլերի հաջորդականությունը կասես, թե ինչպես ես ուսումնասիրությունդ անում ու ինչ պարամետրերից կախված ես որոշումդ ընդունում :Ճ
Նախորդ հարցից մոռացա պատասխանեմ, որ գումարն ուղղակի գցում ես հաշվիդ:
Իսկ հերթականությունը.
ամենասկզբում ընտրում եմ ընկերություն, որի ապրանքները/ծառայությունները ինքս էլ կօգտագործեմ ու ինձ հասկանալի են: Հետո փորձում եմ գուշակել ապագան առանց ֆինանսական ցուցանիշների, օրինակ, ենթադրում եմ որ Facebook-ի միայն սոցիալական ցանցով չի բավարարվի ու նոր պրոդուկտներ կմտցնի, ինչի արդյունքում նրա գինը կաճի: Հետո նայում եմ վերջին մի քանի տարվա հաշվետվությունները, փորձում եմ հասկանալ կայուն աճ կա, թե հակառակը` նվազում է:
Ամեն դեպքում, վերլուծությունները ես ինքս էլ նոր եմ սովորում ու չեմ համարում, որ հիմա ճիշտ եմ անում: Ուղղակի պետք է այնքան փորձես, սխալվես, սխալների վրա սովորես, որ վերջում իրոք հասկանաս, թե ինչ ես անում և ինչի համար ես անում 🙂
shnorakal em, es ek sksem hetaqrqrvel. Vor mi hetaqrqir ban imanam, kkisvem 😉
Հա Անի ջան, մերսի 🙂
Hrach jan barev.kases inch e marjinal arevtur
Հովիկ ջան. մարժինալ առևտուրը հիմնականում իրականացվում է ֆոնդային և արժույթային բորսաներում: Դա այն առևտուրն է, որն անում է հաճախորդը/թրեյդերը իր և իր հաշվին առկա ակտիվների գրավով՝ բրոքերի կողմից ստացած վարկավորման հաշվին: Ենթադրենք արժույթային շուկայում հաճախորդն ունի 1000$ և ուզում է գնել Եվրո, քանի որ կանխատեսում է, որ դրա գինը կարճ ժամանակում աճելու է: Բայց նա ուզում է գնել ոչ թե 1000$-ի, այլ 20 000: Այստեղ էլ Բրոքերը (կազմակերպությունը, որի միջոցով հաճախորդը/թրեյդերը գործարքներ է իրականացնում), նրան այսպես ասած “վարկ” (գումարի կամ ակտիվների տեսքով) է տալիս 1:19-ի հարաբերությամբ (Ֆորեքսում դա կոչվում է «կրեդիտային ուս»), ինչի շնորհիվ հաճախորդը/թրեյդերը կարող է գործարք իրականացնել և վերադարձել “վարկը”: Ի տարբերություն սովորական վարկի՝ այս դեպքում տրմադրվող գումարը կարող է բազմաթիվ անգամ գերազանցել մարդու ունեցած ակտիվների չափսը: