Ուորեն Բաֆֆեթ` Օմահայի օրակուլը

Ուորեն Բաֆֆեթը ծնվել է 1930 թվականի օգոստոսի 30-ին ԱՄՆ-ի Նեբրասկա նահանգի Օմահա քաղաքում` արժեթղթերի բրոքեր և քաղաքական գործիչ Հովարդ Բաֆֆեթի ընտանիքում: Կարդալ մանուկ Բաֆֆեթը սկսում է վաղ հասակից: Արդեն դպրոցական տարիքում նա յուրացնում է մաթեմաթիկայի հիմունքները և ցանկացած ինֆորմացիա կլանում էր անմիջապես: Քաղաքում նրան ճանաչում էին որպես հատուկ օժտվածությունների տեր երեխա: 1936 թվականին պապիկի խանութում նա 25 ցենտով գնում է Coca-Cola-ի 6 շշերից բաղկացած հավաքածու, վաճառում դրանցից յուրաքանչյուրը 5 ցենտով և արդյունքում աշխատում 5 ցենտ: Դա նրա առաջին շահույթն էր: Ընդամենը 5 տարի անց երիտասարդ Բաֆֆեթը կատարում է առաջին քայլերը արժեթղթերի շուկայում: Հոր շնորհիվ, նա ժամանակ առ ժամանակ տեղեկություններ էր ստանում արժեթղթերի շուկայից և որոշում է օգտագործել այդ հնարավորությունը:

Տասնմեկ տարեկանում նա իր և ավագ քրոջ համար գնում է այժմ անհայտ Cities Service ընկերության երկու արժեթուղթ` վճարելով 38 դոլար մեկ արժեթղթի դիմաց: Շուտով դրանց գինը ընկնում է մինչև 27 դոլար: Երիտասարդ «բրոքերը» սկսում է անհանգստանալ, բայց արժեթղթերը վաճառել չի շտապում: Նա սպասում է այնքան ժամանակ` մինչև գները կրկին սկսում են բարձրանալ և վաճառում Է դրանցից յուրաքանչյուրը 40 դոլարով: Սակայն նա սխալվում է: Մի քանի օր անց արժեթղթերի գինը բարձրանում է մինչև 200 դոլար: Հենց այդ ժամանակ էլ, ինչպես հետագայում պատմում է Բաֆֆեթը, նա հասկանում է, որ պետք է համբերատար լինել և դառնում է երկարաժամկետ ներդրման կողմնակից:

1950 թվականին նա փորձում է ընդունվել Հարվարդի համալսարան, սակայն ընդունող հանձնաժողովը մերժում է նրա թեկնածությունը` «շատ երիտասարդ» լինելու պատճառով: Այդ ժամանակ Բաֆֆեթը որոշում է ընդունվել Վաշինգտոն քաղաքի Կոլոմբիայի համալսարան, որտեղ դասախոսություններ էր կարդում Բենջամին Գռեմը` ներդրումների աշխարհում ամենահայտնի մասնագետներից մեկը: Նա սովորեցնում էր իր ուսանողներին մանրամասնորեն ուսումնասիրել ընկերությունների ֆինանսական հաշվետվությունները, ուշադրություն չդարձնելով դրանց գործունեության ուղղվածությանը և ստացված տվյալների հիման վրա կայացնել արժեթղթերի գնման կամ վաճառքի որոշում: Հիմնվելով սեփական փորձի վրա` Գռեմը պնդում էր, որ միջոցները պետք է ներդնել այնպիսի ընկերություններում, որոնք այսօր ճանաչված են շուկայում, այլ ոչ թե նրանցում, որոնց արժեթղթերը վաճառվում են իրական ակտիվներից ավելի էժան գներով: Անցնելով դասընթացն ամբողջովին` երիտասարդ Բաֆֆեթը գալիս է այն եզրակացության, որ պետք է գործել հակառակ կերպ: «Ի՞նչ կարող են ինձ ասել ընկերության հաշվետվությունները, երբ ես գիտեմ, որ նրա ակտիվները ավելի թանկ արժեն, քան վաճառվում են: Պետք է գնել ոչ թե արժեթղթերը, այլ դրանց ետևում կանգնած բիզնեսը»: Շարժվելով այս ճանապարհով` հետագայում Ուորենը կարողանում է աշխատել մի քանի անգամ ավելի շատ գումար, քան պարոն Գռեմի ողջ կարողությունն էր:

Բաֆֆեթը դառնում է Գռեմի միակ ուսանողը, որը ստանում է ամենաբարձր A գնահատականը: Չնայած դրան, Գռեմը խորհուրդ չի տալիս նրան աշխատել ֆինանսական ոլորտում: Երբեմն նրանք իրար հետ «լեզու չէին գտնում»: Բաֆֆեթը բաց վիճում էր ուսուցչի հետ դասերի ժամանակ: Երբեմն էլ, նրա բացակայության դեպքում, նույնիսկ ծիծաղում ուսուցչի որոշ տեսությունների վրա: Սակայն համալսարանն ավարտելուց հետո, չցանկանալով բաժանվել Գռեմից, Բաֆֆեթը հայտնում է նրան, որ կցանկանար անվճար աշխատել նրա մոտ, սակայն վերջինս մերժում է այդ առաջարկությունը: Բաֆֆեթը հիասթափված վերադառնում է տուն, ամուսնանում և սկսում դասավանդել տեղի համալսարանում: Սակայն հրաշք է տեղի ունենում: Օրերից մի օր նա հեռախոսազանգ է ստանում Գռեմից, որը մտափոխվել էր և հրավիրում է Ուորենին աշխատանքի: Գռեմի ընկերությունում աշխատելու 6 տարիների ընթացքում Բաֆֆեթը կուտակում է 140 հազար դոլար գումար և որոշում սկսել սեփական գործը: 1957 թվականին վերադառնալով հայրենի Օմահա` նա ստեղծում է իր առաջին ներդրումային ընկերությունը` Buffett Associates-ը: Նա ներդրողներ է գտնում և ընկերության համար ստանում է 105 հազար դոլար նախնական կապիտալ: Արդեն կես տարի անց այդ գումարը եռապատկվում է:

1969 թվականին Buffett Associates-ի արժեքը հասնում է 102 միլիոն դոլարի: Բաֆֆեթը անսպասելիորեն որոշում է վաճառել այն և ստացած գումարով ձեռք է բերում ոչ մեծ The Berkshire Hathaway (ВН) տեքստիլային ընկերությունը: Սակայն նա չի շտապում զարգացնել տեքստիլ արդյունաբերությունը, այլ ընկերության ողջ եկամուտը օգտագործում է արժեթղթեր ձեռք բերելու վրա: Հենց այդ ժամանակ էլ, ամերիկյան ապահովագրական ընկերությունները կառավարությունից ստանում են բավական լավ հարկային արտոնություններ: Արագ գնահատելով ապահովագրական բիզնեսի հետագա հնարավորությունները` Բաֆֆեթը տարիների ընթացքում ձեռք է բերում Միացյալ Նահանգների 5 խոշորագույն ապահովագրական ընկերությունները և կատարում է ճիշտ ընտրություն: Արդյունքում, 40 տարին դեռ չլրացած, նա դառնում է 28-միլիարդանոց կարողության սեփականատեր:

Հավատարիմ մնալով իր կարգախոսին` Բաֆֆեթը ժամանակի ընթացքում ձեռք է բերում «լավագույն ընկերությունների» արժեթղթերը: Բաֆֆեթի մարտավարություններից մեկը կայանում էր նրանում, որ նա ներդրումներ էր կատարում միայն այն ընկերություններում, որոնց արտադրանքը օգտագործում էր անձամբ: Այժմ նրան են պատկանում այնպիսի ընկերությունների արժեթղթերի փաթեթներ, ինչպիսիք են Coca-Cola, Gillette, The Washington Post, American Express, McDonald’s և նույնիսկ Walt Disney: Եվ դա պատահական չէ: Եթե հավատանք լրագրողներին, 80-ամյա գործարարը սկսում է իր օրը մեկ բաժակ Coca Cola-ից, սափրվում է Gillette-ի սափրիչներով, նախաճաշին կարդում է The Washington Post և այդ ամենի համար վճարում է American Express-ի քարտերով: Իսկ նրա սիրած մուլտֆիլմը դիսնեյական «Duck Tales» մուլտֆիլմն է: Մուլտֆիլմի գլխավոր հերոսը, միլիոնատեր Սկրուդջ ՄակԴակը, սիրում է կրկնել մի արտահայտություն, որի հեղինակությունը վերագրում են Բաֆֆեթին` «խնայված ամեն մի դոլար, աշխատած դոլար է»: